'Doğru rakamlar vermeliyiz'

Alanya Posta TV'de her hafta Cuma günleri saat 20.00'da yayınlanan Haberin Manşeti programının konuğu  Alanya Turistik İşletmeciler Derneği (ALTİD) Başkanı Burhan Sili oldu. Gaye Coşkun'un sorularını yanıtlayan Sili, tüm dünyayı etkisi altına alan koronavirüs salgının turizm sektöründeki etkilerini anlattı. 'Önceliğimiz sağlık' diyen Sili, yaşanan dönemde önemli olanın doğru kararlar verilmesi olduğunu vurguladı.
'AÇIK OLANLAR DA KAPANIYOR'
Koronavirüs sonrasında turizmde yaşanan kayıplardan bahseden Sili, "İran pazarı kapandı. Mart döneminde Nevruz Bayramı itibarıyla Türkiye 500 bin paks kaybetti ve Antalya genelin ile Alanya üzerinde toplamda 250 bin  paks kaybettik. Aslında Mart ayında açık olan tesislerimizin ki bu belgeli tesisler anlamında ve büyük tesisler anlamında söylüyorum ortalama yüzde 50, yüzde altmış doluluk oranı ile gidebilecekken, bugün herhalde 5 ya da 8 tesisimiz açık. Bunları da artık kapatıyorlar. Bir şekilde kapatmak durumundalar. Hem esnafın az da olsa iş yapabileceği, ekonominin canlanabileceği, sonrasında da Nisan ayının dönemi itibariyle de belirli oranda müşteri alınabileceği bir dönemi biz ne yazık ki kapatmak zorunda kaldık. Ama dediğimiz gibi her şeyin başı sağlık. Öncelikle sağlık önemli. Bunun için de bunu yapmak zorundaydık" dedi.
'DEVLETİN YAPACAĞI HAMLELERE BAĞLI'
Turizmde istihdam ve çalışan tablosundan söz eden Sili, "Bizim kış dönemi personellerimizin haricinde, mevsimlik olarak nitelendiren askıya alınan bir kitle de var. Toplam çalışanın yüzde altmış ve yüzde yetmişidir. Temel sorun aslında bunlarda. İster istemez şu anda bu işin ne kadar süreceğine tam kestiremiyorum. Nisan ve Mayıs etkileyeceğini üç aşağı beş yukarı görebiliyoruz. Dolayısıyla bu 2 aylık süreçte işletmelerin durumu, personelin hakları ve hak ettikleri, devletin bu arada yapacakları da değerlendirilerek minimumda insanların evlerine ekmek götürebilecekleri paranın sağlanması noktasında bir çaba gösteriyoruz. Hepimiz bunu sağlarız yapmak da zorundayız. Çünkü bu sektör emek, yoğun bir sektör. Ama bu şu anlama gelmiyor. Ne yazık ki bu mevsimlik olarak ifade ettiğimiz işçilerin, bu anlamda bir avantajları yok. İşletmelerinde buna gücü yok. Bu ikisinin toparlanması mevsimlik işçilerin de belirli bir oranda kazanım elde etmeleri ya da gelir elde etmeleri devletin yapacağı hamlelere bağlı" dedi.
'HAZİRAN'DA TOPARLANIRIZ'
Turizmde yaşanan mağduriyetin boyutunu anlatan Sili, "Şu anda öngörümüz bu işin Nisan, Mayıs ayında mutlaka bize etkileyeceği. Zaten Nisan'ın 20'sine kadar Rus tur operatörleri dahil olmak üzere herkes operasyonlarını durdurdu. Türkiye'de Nisan 18'ine kadar kaynak pazarlarımızdan gelişleri durdurdu. Dolayısıyla bu işin toparlanması Haziran'ı bulacak. Bundan sonrasında ümit ediyorum ki, olumlu bir senaryo kurarsak, Türkiye'de vaka artış hızı önlenir ve akabinde düşmeye başlar, kaynak pazarlarımızda iş kontrol altına alınır, ondan sonrasında biz tekrar toparlanır ve biraz da çalışmaya başlarız.  O zaman zaten Nisan, Mayıs ayında bizim tesislerimiz genel anlamıyla, para kazanarak çalışmazlar. Ama en azından personelin ya da esnafın ekonomik anlamda desteklenebilmesi amacıyla yapılan bir operasyon bu. Bunun olabilmesinin önünü ne yazık ki geçti bu salgın. Haziran itibariyle toparlanır ve tamam para kazanılmaz olmaz bu olmaz ama en azından bir çark dönmeye başlar bir dahaki seneye en azından umutlu girebiliriz" dedi.
'İLAVE DESTEKLER GELEBİLİR'
Koronavirüs salgını sebebiyle etkilenen sektörler için açıklanan  destek paketi ile ilgili konuşan Sili, "Turizmi ilgilendiren 11 tane madde var. Herkesin bakışı farklı ama sonuçta bu konuyla alakalı bir çalışma yapıldı ve bunlar açıklandı. Tabii ki bize göre de eksikleri var. Yapılması gereken başka şeyler de var. Ama şöyle düşünüyorum devlet bu konuyu anbean değerlendirip artı ilave bir takım desteklerde yapmak durumunda kalabilir. Bu iş uzadıkça ya da boyutu arttıkça ister istemez herkesin etkileneceği, her sektörün etkileneceği her çalışanın etkileneceği bir konuma gelmiş durumda ve bu daha da olumsuza doğru gidiyor. Bu anlamda birtakım ilave önlemler alınacaktır. Ötelemeler den ziyade işveren payının ortadan kaldırılması, aylık değerlendirerek gidebiliriz. Bir diğer taraftan kısa çalışmayla ile alakalı olarak 3 sene ve 120 gün sigortalı olma şartı var. Bu süreçte bu şartın aranmaması gerektiğini düşünüyorum. Kredi Garanti Fonu'nun limitini 25 milyardan 50 milyar liraya çıkarıldı biliyorsunuz. Burada da işletmelerin birtakım borçları olan yararlanamıyorlar. Ama bu konunun eğer işletme iyi niyetli ise değerlendirilerek ele alınması lazım. Bunlar da devreye girebilir. Bunların da tartışıldığını düşünüyorum" diye konuştu. 
'DOĞRU İDARE İLE HIZLI TOPARLARIZ'
Hızlı bir toparlanma sürecine girileceğini söyleyen Sili, "Bugünün aslında iletişim teknolojisi her şeyi ortaya koyuyor. Türkiye'nin güvenli ülke olduğunu bugüne kadar herkes söylüyordu, tüm kaynak pazarlarında hem sosyal mecrada hem yazılı basında. Bunlar söyleniyordu. Bundan sonraki süreci de doğru idare edebilirsek ki inşallah öyle olur, o şekilde de davranılıyor. Ama insanlarımıza şu anda her bireye ciddi bir iş düşüyor. Aslında bu sürece doğru idare edebilirsek çok çabuk toparlanırız demeyelim ama hızlı toparlanırız diyebiliriz" dedi.
'HD ORTADAN KALMAZ AMA DENENMELİ'
Koronavirüs ile birlikte ekonomik açıdan sıkıntıya giren bazı otellerin Herşey dahil sisteminden vazgeçmeyi düşündüğü sorulan Sili, "Kendi içimizde bu durumu tartışıyoruz. 2-3 ay içerisinde bu iş hallolur ise tamamıyla ortadan kalkmayacakdır ama biz en azından kendi tesisimizde şunu yapmayı düşünüyoruz. Porsiyonlamaya geçmeyi planlıyoruz. Müşterinin kendi insiyatifine bırakmayarak, porsiyon olarak vermeyi düşünüyoruz. Bu sürecin sonunda herkesin ekonomik bir girdinin hareketlenmesine ihtiyacı olacak. O süreçte de bu iş patlayacak gidecek. Ama en azından bunların değerlendirilmesi lazım. Bunları da kendi işlerimize konuşmamız lazım. Ne şekilde bir tepki ile karşılaşacağız, ne olacak, ne bitecek bilmiyorum ama denenmesi gerektiğini inanıyorum" dedi.
'DEVLET MÜDAHİL OLMALI'
Tür operatörü ve acentalardan alacakların alınamaması söz konusu olduğu zaman devletin konuya müdahil olması gerektiğini belirten Sili,"
2-3 ayın üzerinde olursa ciddi sıkıntılar olacak. Ama buna rağmen biliyorsunuz ki TUİ destek istedi durdurdu çalışmalarını. Devletlerin bu konuda müdahil olmaları lazım. Bu firmaların da ciddi çalışan sayıları var .Üstüne üstlük hayatın normalleşme sürecinde bu firmalara ihtiyaç var. Dolayısıyla bir şekilde bunun çözümü bulunacaktır, bulunmak zorundadır" dedi. 
'DOĞRU RAKAMLARLA PİYASAYA ÇIKMALIYIZ'
Sektör çalışanlarına ve tesis sahiplerine öneride bulunan Sili, "Hakikaten hiçbir şeye benzemiyor. Bir kere kişisel sağlığımız söz konusu. Bu anlamda herkes bir panik içerisinde ama panik olmamız lazım. Bu geçecek. İnsanoğlu bunun çaresini bulacak, önlemler alınacak. Burada temel sorun şu, herkes kendi gerçekleri doğrultusunda işletmeler için söylüyorum ve çalışanlarımız için söylüyorum kendi gerçekleri doğrultusunda doğru hareket etme ve doğru karar verme noktasında ciddi çalışmalar yapmalıyız. Hepimiz kendi işletmesinin bundan sonrasında çalışan arkadaşlarımın onlara ne şekilde destek olabilirim noktasında, doğru planlamalar yapmak zorundayım. Akabinde de pazara hareketlendirme adına yaşanacak olan süreçte, doğru rakamlarla pazara çıkmak durumundayım. Orada panik havasıyla bir şekilde tüm piyasayı bozacak yaklaşımlar da olmamak zorundayım. Buna dikkat etmeliyim. Herkesin kendi sorumluluğu olmakla beraber bir diğer taraftan da devletimizinde bu süreci anbean değerlendirerek, yapılması gerekenler ile alakalı hem işletmelerin hayatiyetinin devamlılığı  anlamında hem de çalışanların minimum düzeyde maldır olmaları anlamında bizlerle birlikte hareket etmeleri gerektiğini düşünüyorum" şeklinde konuştu.