DOÇ. DR ALİ ÇONER'DEN ALANYA AVOKADOSU HAKKINDA MERAK EDİLENLER

İşte O yazı
Ülkemizin güney sahillerinde yetişmesi için oldukça uygun ortam bulunan Avokado ağacı aslen Orta Amerika’nın (özellikle Meksika) yüksek kesimlerinden köken alan bir bitkidir. Amerikan armudu olarak da bilinen avokadonun tek, büyük bir çekirdeği ve büyük, etli, yumuşak yemiş kısmı bulunmaktadır. Avokado tropikal iklim ve Akdeniz iklimine sahip çoğu ülkede yetişmekle birlikte Meksika tek başına dünyadaki üretimin %30’dan fazlasını gerçekleştirmektedir. Avokado su ihtiyacı yüksek olan bir bitkidir ve tek bir avokadonun yetişmesi için yetiştiği bölgeye göre değişmekle birlikte 70 ile 320 litre suya ihtiyaç duyulmaktadır. Bu miktar elma üretiminin 3 katı, domates üretiminin 18 katına denk gelmektedir.

Avokado ağacının boyu 15-20 m civarında olmakla birlikte tarımsal işletmelerde sürekli budama yoluyla ağaç boyunun 8-10 m arasında kalması sağlanır. Ağacın yaprakları 18-20 cm civarında ve uzunca elips biçimindedir.

Yüksek enerji ve doymamış yağ kaynağı olan avokado özellikle vejetaryen beslenme alışkanlığı olan kişiler için değerli bir besin kaynağıdır. Orta Amerika yerlileri avokadoyu “ormanın tereyağı” olarak adlandırıyordu. Yerli halk avokadoyu sadece besin maddesi değil aynı zamanda iyi bir tedavi maddesi olarak da görüyordu. Avokado meyvesinin %73’ü su, %15’i yağ, %9’u karbonhidrat, %2’si proteinden oluşmaktadır. Avokado aynı zamanda B ve K vitamini türevleri açısından zengin bir besindir ve 100 gram avokado ile B vitamini türevlerinden olan pantotenik asidin günlük alım ihtiyacının %28’i karşılanmaktadır. Avokado oleik asit gibi doymamış yağlar açısından yüksek bir orana sahip iken doymuş yağ oranı toplam yağ içeriğinin sadece %14’ünü oluşturmaktadır. Yine avokadoda yüksek oranda bulunan fitosterin, dikkate değer kolesterol düşürücü etkisi olan bir maddedir. 2022 yılı içerisinde yayımlanan bir makalede 30 yıl boyunca haftada 2 adet avokado tüketiminin kalp damar hastalıklarının gelişiminde %16-22 oranında bir azalma ile ilişkili olduğu bildirilmiştir.

Her ne kadar yetiştirilmesi esnasında bol miktarda su ihtiyacı olsa da yüksek besin içeriği, kalp damar hastalıklarından koruma özelliği ve farklı besinlerle birlikte tüketilebilme kolaylığı nedeniyle avokado üretimi ve tüketimi cazip bir meyvedir. Önerilen tüketim şekli ezilmiş avokado meyvesinin ekmeğe sürülmesi şeklinde olsa da Türk mutfağında avokadonun birçok kullanım şekli bulunmaktadır. Multivitamin kullanımı yerine düzenli olarak haftada 2 adet avokado tüketilmesini şiddetle öneriyorum.

Kaynakça:
Oktay Mete. Kabalcı Şifalı Bitkiler Ansiklopedisi. Kabalcı Yayınevi 2009.