“Baharlık sezona borçla giriyoruz”
Örtü altı üretimde son dönemin zorlu geçtiğini belirten Göktepe, kışlık ürünlerin maliyetinin altında satıldığı bir sürecin geride kaldığını hatırlattı. “Domates, salatalık, patlıcan ve kabakta fiyatlar uzun süre maliyetin yarısına seyretti. O dönem kapandı. Şimdi baharlık sezon için hazırlık var; üretici ocak sonu itibarıyla hasada başlayacak ama yük ağır” dedi.
Gübre ve ilaç cep yakıyor
Girdi kalemlerini tek tek değerlendiren Göktepe, “Taban gübrelerinde büyük bir sıçrama yok ancak suni gübre ve tarımsal ilaçlarda yüzde 30 artış var. İşçilik maliyetleri de aynı yönde yükseliyor. Enerjide dramatik bir değişim olmasa da toplam tablo üreticiyi zorluyor” diye konuştu.
“10 yılda alanların yüzde 20’si gidebilir”
Önlem alınmaması halinde orta vadede ciddi kayıplar yaşanacağını vurgulayan Göktepe, tarımdaki yaş ortalamasının 59’a dayandığını hatırlattı. “Bu maliyet yapısıyla devam edersek 10 yıl içinde üretim alanlarının en az yüzde 20’sini kaybedebiliriz. Ya da çiftçi, riskten kaçıp ürün desenini değiştirmek zorunda kalacak” ifadelerini kullandı.
“Bu yıl en kötüsü”
Sevilgen ise tabloyu rakamlarla anlattı: “Geçen yıl 40 liraya sattığımız domates bu yıl 15–20 liraya düştü. Fidan 15–20 liradan 30 liraya çıktı. Satışta yüzde 50, masrafta yüzde 30–40 zarar var. Basitçe söyleyeyim; geçen yıl 100 kazanıyorsak bu yıl 60’ı zor görüyoruz. Net zarar yüzde 60–70’e ulaştı.”
Destekler zamanlamaya takılıyor
Devlet desteklerinin varlığını kabul eden Sevilgen, özellikle turfanda ürünlerde ihracat penceresine göre desteklerin zamanlanması gerektiğini savundu. “Fiyatlar bugün biraz toparlanıyor ama bizi kurtarmıyor. Çünkü iki ay geriden geliyoruz; zarar çoktan yazıldı” dedi.