Herşey dahil turizmin tarihine baktığımızda ilk herşey dahil sisteminin İngiliz kamplarında 1930’larda uygulanmaya başlandığını görüyoruz. Ve ilk herşey dahil turizm tesisi de 1950’lerde İspanya’nın Mallorca adasında Club Med (Club Mediterranean) olmuş. Ülkemizde ilk uygulama Marco Polo tatil köylerinde başlıyor ve büyük tesisler bunu takip ediyor.
Zamanla sistem yaygınlaşıyor ve herşey dahil tesislerin sayısı arttıkça 5 yıldızlıların yanında 4 ve 3 yıldızlı tesisler de sisteme dahil oluyor. Bunun en büyük sebebi işletmecilerin çevrelerindeki herşey dahile geçen tesislerin daha yüksek doluluklara ulaştıklarına şahit olmaları ve bu akıma zaman içinde direnememeleri. Tur operatörleri de birçok tesisi bu konuda cesaretlendirmişler ve bu kararların alınmasında belirleyici olmuşlardır.
Özellikle 3 yıldızlı tesislerin herşey dahil sisteme geçmeleri tesis bazında çok kolay alınabilen bir karar olmaktan hep uzak oldu. Fiziki alanların yeterli gelip gelmeyeceği, personelin adaptasyonu ve buna benzer birçok etken her tesisi başta düşündürmüştür. Ama sonuca baktığınızda iş yükü artsa da tesisler bu kararlarından memnun olmuşlardır.
Kaynak pazarlara baktığımızda herşey dahil sistemi misafirler tarafından çok çabuk benimsenmiştir. ‘Self catering’ dediğimiz apart tercihinin ağırlıkta olduğu Hollanda, İngiliz ve İskandinav pazarlarına baktığımızda özellikle Hollanda’da geçiş çok hızlı olmuştur. En dirençli Pazar İskandinav ülkeleridir. Yine de günümüzde herşey dahil bir tesise gelen İskandinav ve İngiliz misafirler eski alışkanlıklarına devam ederek mutlaka birkaç akşam dışarı çıkmakta ve farklı restoranlarda yemek yemektedirler ya da mutlaka dışarı çıkıp dışarıda da vakit geçirmektedirler.
Herşey dahil sisteme çabuk adapte olan ve birkaç değişik versiyonunu geliştiren Türk turizminin yıllar içinde turist sayısını artırmasında bu uygulamanın önemli bir payı vardır. Herşey dahili birkaç başlık altında incelemeye devam edelim.
HERŞEY DAHİL İYİDİR. Çünkü :
- Toplam turist sayısını ve turizm gelirimizi artırır.
- Daha çok tesis açık kalacağından istihdam edilen personel sayısı artar.
- Tesislerde yapılan yiyecek ve içecek içeriğinin tedarikçisi yüzlerce işletmeye destek olur
- Misafir ne alacağını önceden bilir ve sürprizlerle karşılaşmaz. Bütçesini ve harcamasını bilir.
- Gidilen bölgede güvenlik ve hijyen riskleri varsa turistin tesiste kalması turisti korur.
HERŞEY DAHİL KÖTÜDÜR. Çünkü :
- Misafir tesiste daha çok zaman geçirir ve tesis dışına daha az çıkar. Bölgesel harcaması azalır.
- Tesisler fiyat baskısı altında kalırsa kalitelerini düşürmek zorunda kalabilirler.
- Yiyecek ve içecek tüketimi herşey dahil olmayan bir tatile göre artacağı için çevre ve kaynakların kullanımı açısından daha zararlıdır.
DURUM TESPİTİ VE ÇÖZÜM
Herşey dahil sistemi misafir tarafından yoğun ilgi görmektedir, tur operatörü herşey dahil sistemini satmaktan ve Türk otellerinin bu sistemi başarı ile uygulamasından memnundur ve oteller de ağırlıklı olarak tur operatörlerine bağımlı olduklarından bu trend kısa ve orta vadede bu şekilde devam edecektir ve bu durum kaçınılmazdır. Tesis bazında herşey dahilden farklı konseptlere geçişler olacak olsa da bu genel eğilimi değiştirmeyecektir.
Bu durumda herşey dahil kalksın gibi popülist söylemlerle zaman kaybetmenin de bir anlamı yoktur.
Yapmamız gereken bu gerçeği kabullenip bunu nasıl lehimize çevirebileceğimizin yollarını aramaktır.
Herşey dahil sistemine yöneltilen en büyük şikayet turistin tesis dışına çıkmaması ve dolayısıyla tesis dışında para harcamamasıdır. Bundan en çok şikayet eden de bölgedeki işletmelerdir.
Misafir açısından baktığımızda tatilin parasını otel ve transfer de dahil olmak üzere ödemiştir ve aklında başka bir şey yoksa tatil paketine ödediği ücretler dışında önemli bir harcama yapmayı düşünmemektedir. Yine de gelen misafirlerimizin hepsinin cebinde biraz nakit ve en azından bir banka kartı bulunmaktadır. Ve hem kişibaşı turizm gelirimizi artırmak hem de turizm harcamalarının dengeli bir şekilde dağılmasını sağlamak adına herşey dahil sistemi ile gelen bir misafirin cebindeki nakit ve kart ile harcama yapması gerekmektedir. Bunu sağlamak için kendisine ‘Turizm gelirlerimizi artırmamız lazım biraz para harcar mısınız şimdiden teşekkür ederiz’ şeklinde bir ricamız yeterli ve mantıklı olmayacaktır.
Yapmamız gereken şey turiste tesis dışına çıkarak para harcaması için sebepler oluşturmak, bu sebepleri doğru bir şekilde sunmak ve bu sebeplere ulaştırmaktır.
Yani burada 3 aşamadan bahsediyoruz:
-PLANLAMA VE ORGANİZASYON
-TANITIM
-ULAŞIM
PLANLAMA VE ORGANİZASYON : Turistin tesis dışına çıkabilmesi için o bölgedeki tüm olanaklar en iyi şekilde kullanılmalıdır. Gezilecek tarihi yerler, alışveriş ve eğlence yerleri, yeme içme işletmeleri , çarşıları gibi bölgenin halihazırdaki mevcut değerleri turistin ziyaretine hazır, ürün, içerik, güvenlik ve hizmet kalitesiyle misafir memnuniyetini en üst seviyede sağlayacak noktaya gelmelidirler ve kendilerini sürekli geliştirmeli ve yenilemelidirler.
Bunun için o bölgenin kurumlarının uyum içinde ve hedefe dönük çalışmaları çok önemlidir.
Bölgenin mevcut değerlerinin yanında, turisti tesis dışına çıkaracak birçok etkinlik planlanmalıdır. Bu planlamalar yapılırken hedef kitlenin hangi milletlerden olduğu ve ilgi alanlarının tespiti önemlidir. Örnek verecek olursak, Alanya Kızıl Kule önünde başarı ile düzenlenen Jazz festivali’nin olduğu noktada her hafta bir klasik müzik konseri düzenlenebilir Kızıl Kule duvarında haftanın belli günleri ışık ve animasyon gösterileri düzenlenebilir (Galata Kulesi’nde olduğu gibi), ve aynı hafta içinde Mahmutlar’da bir meydanda ve Konaklı’da ayrı bir noktada farklı bir etkinlik düzenlenebilir. Bu etkinliklerden bir tanesi müzik temalı iken diğeri gastronomi üzerine olabilir. Bu konuda çok daha fazla örnek verebilirim ama yazıyı uzatmak istemiyorum.
Yıl içinde yapılacak tüm etkinliklerin günleri, nerelerde yapılacakları, içerikleri, kurum ve kadrolarının önceden planlanması ve ilan edilen takvime uyulması önemlidir.
Amacımızı tekrar hatırlatalım, otellerdeki misafirlerimize ‘Bunu mutlaka görmeliyim’ diyecekleri etkinlikler planlamalıyız.
TANITIM : Turisti tesis dışına çıkarabilmek için sezon boyu yapacağımız etkinliklerin bir takvime bağlanması ve turist daha tatiline gelmeden bölgede nerede ne olacağını bilmesi son derece önemlidir. Bununla ilgili sosyal medya hesapları, web sitesi, tur operatörlerinin işbirliği, otellerin kendi sosyal medya hesapları ve web siteleri üzerinden yapacağı tanıtımlar ve duyurular önemlidir. Sadece etkinliğe bir hafta kala yapılacak paylaşım ya da duyurular bizi amaca götürmeyecektir.
Bu etkinlikler ve bölgede bulunan diğer değer ve deneyimlerin tanıtımında infleuncerlar tarafından hazırlanacak ‘Alanya’da yapılacak ilk 10 şey’, ‘Alanya’da yapabileceğiniz extreme sporlar’, ‘Alanya’da gidilecek 10 plaj’ gibi teşvik edici ve bilgilendirici görsel içerikler de çok önemlidir. Bu tip içerikler internet ve youtube aramalarında büyük ilgil görmekte ve yönlendirici olmaktadır.
ULAŞIM : Ulaşım konusu son derece önemli zira gittikçe artan bir trafik yükümüz var. Bu yük olmasa dahi otel misafirlerimizin otellerinden şehirdeki farklı noktalara kolayca ve güvenli bir şekilde ulaşımlarını sağlamamız gerekiyor. Toplu taşımayı dünyadaki diğer tatil bölgelerindeki örneklere benzeyen turist tarafından kolayca anlaşılabilir uygulamalarla teşvik edebilmenin ve gerekirse Okurcalar’dan Mahmutlar’a tek araçla gidebilecekleri ring çözümlerini geliştirmemiz gerekiyor.
Ayrıca, yukarıda bahsetmediğim ve gözümüzden kaçan bir konu da, ‘excursion’ dediğimiz turiste satılan turlardır. Bunlar arasında, bot turları, şehir turları, rafting turları, köy turları, hamam turları, safari turları gibi birçok turu sayabiliriz. Bu turlar sayesinde hergün yüzlerce turist otellerinden alınıp farklı turlara götürülmekte ve tesis dışına çıkmış olmakta ve bu sayede gerek transfer gerekse gittikleri tur sırasında bölgeyi daha iyi tanıma fırsatı yakalamış olmaktadırlar. Bu turların çeşitliliği ve nitelikleri ve bu turlar sırasında verilen bilgiler son derece önemlidir.
Herşey dahil gibi geniş bir konuyu birkaç paragrafa sığdırmak kolay değil. Herşey dahilin çevresel etkileri de en az turistin dışarı çıkıp çıkmaması kadar önemli bir konu ve herşey dahilin bu anlamda hem faydalı hem zararlı etkileri var. Bunu da başka bir gün paylaşalım. Ve son olarak eklemek istediğim, tesis dışına çıkmış bir misafire yapılacak tek bir hata onu bir daha tesisten çıkarmayacağı gibi ülkeye bir daha gelmemesine de sebep olabilir.
