Koronavirüs Türkiye'de turizmi nasıl dönüştürecek?
Koronavirüs (Covid-19) salgını halk sağlığı başta olmak üzere birçok alanı birincil dereceden etkilerken, ağırlıklı olarak yabancı turistlerden sağladığı gelirlerle gayri safi milli hasılasının yüzde 13’ünü oluşturan ve cari açığı kapamada önemli bir katkı sunan turizm sektörü bu sürecin en çok etkilediği alanların başında yer alıyor
Dünya Turizm Forumu Enstitüsü (World Tourism Forum Institute) Başkanı Bulut Bağcı, euronews Türkçe’ye verdiği özel demeçte, Türkiye’de koronavirüs salgını sebebiyle turizm sektöründe yüzde 80 küçülmeye gidildiğini söyledi.
Dünya Seyahat ve Turizm Konseyi, son yaptığı açıklamada koronavirüs salgını sebebiyle dünya genelinde turizm sektöründe 50 milyon kişinin işsiz kalabileceğine dair tahminini paylaşmıştı.
Ancak Bağcı’ya göre, bu rakam, turizmle bağlantılı sektörler de dahil edildiğinde 75 milyona çıkabilir. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın cuma akşamı açıkladığı yeni koronavirüs tedbirlerine göre yurtdışı uçuşlar da tamamen sonlandırıldı.
Kırmızı alarma geçildi
Türkiye’de rezervasyon iptallerinden ve uçuş kısıtlamalarından dolayı yerli turizmci, kırmızı alarm durumuna geçmiş durumda.
Türkiye’de turizm ve turizmle bağlantılı sektörlerde yaklaşık bir milyon kişi istihdam ediliyor. Ayrıca Türkiye’de işsizlik rakamlarının yaz aylarında azalmasında mevsimlik tarımın yanı sıra turizmin önemli bir katkısı bulunuyor.
“Turizm sektöründe şirketlerin yüzde 80’i dükkanı kapattı ve çalışanlarını ücretsiz izne çıkardı. Sektörde yüzde 80’lik bir küçülmeye gidiliyor. Virüsün yayılması Haziran ayı gibi tamamen durdurulsa bile sektörün toparlanması için en az Ağustos ayını beklemek gerekiyor. Ağustos’tan Kasım’a kadar olan dönemde de maksimum ciro belli” diyor Bağcı.
Kriz sona erdiğinde turizmde ilk Rus pazarı açılacak
Dünyanın daha önce yakın zamanda böyle bir krizle karşılaşmadığını, dolayısıyla yetkili otoritelerin de etkin ve hızlı refleks vermekte zorlandığını belirten Bağcı’ya göre, kriz sona erdiğinde ikili ilişkilerde siyasi bir sorun olmadığı taktirde açılacak ilk pazar Rusya. Zira Türkiye Rus turistler için bir numaralı destinasyon.
Kültür ve Turizm Bakanlığı resmi verilerine göre; 2019 yılında Türkiye toplam 51.7 milyon ziyaretçi ağırladı ve 34.5 milyar dolar gelir elde etti. Türkiye'ye en çok gelen yabancılar sıralamasında ise, Rusya Federasyonu 7 milyon 17 bin 657 ziyaretçi sayısı ile birinci sırada yer aldı. Rusya'yı Almanya, Bulgaristan, İngiltere ve İran izliyor.
“Bu sene Avrupa pazarını toptan unutalım; 2021’e yönelik stratejilerimize odaklanalım. Yerli turistten umutluyum, ama turizm gelirlerinin ülke içinde dönmesi pek bir şey ifade etmiyor. Yurtdışından yabancı turistle birlikte ciddi bir döviz girdisi geliyordu ve cari açığın büyük kısmını turizmle kapatıyorduk” diyor Bağcı.
Türkiye'nin turizm gelirleri geçtiğimiz sene toplam 34.5 milyar dolar düzeyindeydi.
Hükümetlerden beklentiler
Peki, turizm sektörü profesyonellerinin hükümetlerden beklentileri nedir?
Bağcı, turizmin öncelikli sektör ilan edilip sübvansiyon ve kredilerde bu sektöre yoğunlaşılmasını öneriyor:
“Çünkü krizden olumsuz etkilenen ilk sektör turizm sektörü iken kriz sona erdiğinde pozitif anlamda ilk toparlanacak olan da turizm sektörüdür. Kriz bittiğinde örneğin inşaat sektörü hemen yatırım yapmaz. Bunun için yurtdışındaki diplomatik temsilciliklerimizin pozitif bir reklam kampanyası yürütmesi, virüsle mücadelede yürüttüğümüz sağlık politikalarını vurgulaması, alınan önlemleri açıklaması gerekiyor.”
Öte yandan, koronavirüs salgınıyla birlikte insanların seyahat ve satın alma tercihlerinde de radikal bir değişim yaşanması bekleniyor. Örneğin her şey dahil otellerdeki açık büfe seçeneklerinden hastalık kapma riski insanların algısında yer etmeye başladı. Bu sürecin de seyahatin tanımını değiştirmesi söz konusu olabilir.
Halihazırda gerek maliyetlerin kısılması gerekse hijyen endişeleri sebebiyle otellerin fitness, SPA ve benzeri sosyal alanları da kapatılmış durumda.Otelcilik ve ulaşım radikal bir dönüşümden geçecek
“Artık havayolları da insanları balık istifi gibi taşımayacak. Tüm dünyada bir değişim bekleniyor. Turizm sektöründeki paydaşlar bu sosyolojik değişimi iyi okurlarsa ve kendilerini buna göre dönüştürebilirlerse ayakta kalırlar” diyen Bağcı, hijyenin artık turizm sektöründe lüksün yerini alacağını özellikle vurguluyor.
“Örneğin otel odasının halısı her yeni müşteriyle birlikte dezenfekte edilecek; çünkü insanların beklentileri bu yönde değişiyor. Tıpkı bir zamanlar kanser vakalarının artmasının ardından organik beslenme revaçta olduysa, şimdi de ibre hijyene dönecek. Havayolu şirketleri ve konaklama tesisleri hijyen-odaklı olacak. Kimse beş yıldızlı oteli olmasıyla değil hijyenik oteli olmasıyla övünecek, zira sektörde ayakta kalmaları için mantıklarını buna uyarlamaları lazım” diyor Bağcı.
Süreç, turizm sektöründeki diğer operatörlerin de yeni koşullara adaptasyonunu gerektiriyor. Bağcı, örnek olarak dünyanın en eski seyahat firması Thomas Cook’un Eylül 2019’da iflasını açıklamasının ardındaki sebeplerden söz ediyor:
“Avrupa’da iklim değişikliğiyle birlikte insanların satın alma alışkanlıkları değişti, erken satın alma yapmamaya başladılar çünkü kendilerini tatil havasında hissetmediler. Thomas Cook da iklim değişikliğinin sektör üzerindeki etkisini iyi okumamasının etkisiyle iflas etti. Operatörlerin çok dikkatli olup tabloyu iyi okumaları lazım, yoksa batmaya mahkumdurlar.”
