Turistten ayakbastı alınırsa Antalya Büyükşehir ne kazanır?

Eğer Avrupa'daki örnekleri gibi turistlerden gece başına 5 euro alınırsa belediyelere toplam 561 milyon euro yani 3.7 milyar liralık ek kaynak yaratılabilir. Söz konusu uygulamada aslan payını 351 milyon euroyla teklifin sahibi Antalya alır.

Antalya Büyükşehir Belediye Başkanı Muhittin Böcek'in şehre gelen her turistten 'ayak bastı' parası alma önerisi özellikle sosyal medyada önemli bir tartışma konusu haline geldi. Geçen cuma  Akdeniz Turistik Otelciler ve İşletmeciler Birliği'nin düzenlediği gecede bir konuşma yapan Böcek 14-15 milyon turist ağırlayan Antalya'nın belediye gelirlerinin son derece düşük kaldığına dikkat çekerek, birçok ülkede uygulandığı gibi Antalya'da da ayak bastı parası uygulanabileceğini söyledi.

Başkan Böcek'in bu teklifi ilk bakışta 'gelen her turistten haraç almak' gibi görünse de kendisinin de dikkat çektiği gibi dünyanın birçok ülkesinde 'şehir vergisi' ya da 'konaklama vergisi' adıyla her gelen turistten belli bir ücret alınıyor. Bu toplanan vergiler belediyelere aktarılıyor. Böylece turistik bölgelerin bakımı ve geliştirilmesi için ek kaynak yaratılıyor.  

ALMANYA'DA GECELİK 5 EURO

Örneğin Fransa'da kalınan gece başına ortalama 4 euroluk 'konaklama vergisi' alınıyor. Bu vergi otel ücretine dahil ediliyor. Ülkenin en popüler destinasyonu Paris'te ise bunun üzerine her gelen turistten yüzde 10'luk ek bir vergi alınıyor.  Almanya'da ise gittiğiniz şehre göre 'kültür' veya 'yatak' vergisi alınıyor. Konaklanılan tesisin türüne bağlı olarak ya kalınan gece başına 5 euro, ya da toplam oda ücretinin yüzde 5'i kadar vergi alınıyor. Yüzde 5'lik vergi KDV eklendikten sonraki miktar üzerinden hesaplanıyor. Yani Almanya'yı ziyaret eden turistler verginin vergisini ödüyor. Hollanda'da ise her bölgede farklı oranlarda turist vergisi alınıyor. Verginin miktarı konaklanılan otelin ücretine göre de değişebiliyor. Ülkenin en önemli turizm merkezi olan Amsterdam'da turistlerden oda ücretinin yüzde 6'sı kadar vergi alınıyor. 

YUNANİSTAN GEÇEN YIL ALMAYA BAŞLADI

Akdeniz'in en önemli turizm ülkelerinden İtalya'da ise yabancı turistler ortalama gecelik 5 euro vergi ödüyor. Bu vergi yasal olarak Roma şehrinde 10 euroya kadar yükselebiliyor.İtalya turistlerden aldığı bu vergiyi 1991 yılında kaldırmış ancak 2011 yılında geri getirmişti. Yasalara göre turistlerden ek vergi alınıp alınmayacağına belediyeler karar veriyor. Bir başka Akdeniz ülkesi Portekiz'de ise 13 yaş ve üzerindeki yabancı turistler kaldıkları gün başına 2 euro ek vergi ödüyor. 

Komşumuz Yunanistan da geçen yılın ocak ayından bu yana turistlerden vergi almaya başladı. Çıkarılan yasaya göre 5 yıldızlı bir otelde kalan turistler gecelik 4 euro, 4 yıldızlı otelde kalanlar 3 euro, 3 yıldızlı otelde kalanlar gecelik 1.5 euro, 1-2 yıldızlı otelde veya apart otelde kalanlar ise gecelik 0.5 euro 'turist vergisi' ödüyor. En yüksek 'turist vergilerinden' birine sahip Belçika'da ise oda fiyatının üzerine günlük 7.5 euro ödeniyor. 

ODA ÜCRETİNİN YÜZDE 1'İ KADAR

Turist vergisini Avrupa'da sadece meşhur turizm destinasyonu haline gelmiş ülkeler değil daha az turist ağırlayan ülkeler de uyguluyor. Romanya'da yabancı turistlerden toplam oda ücretinin yüzde 1'i kadar vergi alınıyor. Slovenya ise turistlerden kaldıkları gün başına 3 euro 'konaklama vergisi' alıyor. Bir başka komşumuz Bulgaristan ise her gelen turistten konakladığı otelin tipine göre gecelik 0.5 ila 1.5 euro arasında bir vergi alıyor.  

Peki Antalya Büyükşehir Belediye Başkanı Muhittin Böcek'in teklifi hayata geçirilirse ne kadarlık bir gelir elde edilecek? Kültür ve Turizm Bakanlığı verilerine göre geçtiğimiz yıl ülkemizi 39 milyon 488 bin yabancı turist ziyaret etti. Bu turistlerin 13 milyon 432 bini İstanbul, 12 milyon 438 bini ise Antalya'dan ülkemize giriş yaptı. Ancak Böcek'in bahsettiği 'şehir' veya 'konaklama' vergisinin Avrupa'daki gibi uygulanması durumunda turistlerin nereden giriş yaptığına değil nerede konakladığı ve kaç gün konakladığına bakmak gerekiyor. 

TOPLAM GECELEME SAYISI 112.2 MİLYON

Bakanlık verilerine göre turistler geçtiğimiz yıl Türkiye'de toplam 112 milyon 245 bin 139 gece konakladı. Geceleme'de 70.2 milyon günle Antalya ilk sırada yer alırken, bu şehri 20.1 milyon gecelemeyle istanbul takip etti: 

İSTANBUL 100 MİLYON EURO ALIR

Eğer gelen turistlerden geceleme başına 5 euro alınırsa, geçen yılın rakamları üzerinden hesaplandığında, belediyelere 561 milyon 225 bin euro yani 3.7 milyar liralık bir ek kaynak yaratılmış olacak. Bu rakam tabii farklı uygulamalara göre değişkenlik gösterebilir. Mesela 'turist vergisi' alınacaksa bunun oda başına mı kişi başına mı alınacağı ya da 5 euro gibi sabit bir ücretle mi yoksa belli bir oranla mı vergi toplanacağına karar verilmesi gerekiyor. 561 milyon 225 bin euroluk rakam turist başına her gece için 5 euro alınırsa elde ediliyor. Söz konusu sistemde Antalya'da belediyenin elde edeceği gelir geçen yılki konaklama sayısı üzerinden 351 milyon euroyu aşıyor. İstanbul'un geliri ise 100.5 milyon euroyu buluyor. 

TÜRKİYE'YE GELEN TURİST AZ HARCIYOR

Tabii böyle bir vergiyi getirip getirmemeye karar verirken değerlendirilmesi gereken en önemli nokta bunun turist kaybına yol açıp açmayacağı. Türkiye özellikle Batı Avrupa ülkeleriyle kıyaslandığında düşük gelirli turistlerin tercih ettiği bir ülke. Geçen yıl yabancılar Türkiye'de ortalama 617 dolarlık harcama yaptı. Bunun içinde konaklamadan ulaşıma her türlü harcama yer alıyor. Söz konusu rakam İtalya, İspanya gibi ülkelerde ise 1100-1200 euro civarında. Dolayısıyla Türkiye'ye gelen turistler İtalya'ya giden turistler kadar gecelik 5 euro vermeye hazır olmayabilir.